پرسش :

خانم شوهردارى است که اولاددار نمى شود، به آنها پیشنهاد شده است که از زن و شوهرى، با رضایت آنها نطفه و تخمک بگیرند، و در دستگاه بصورت جنین درآورند، و پس از چند روز آنرا توسط پزشک زن در رحم این خانم قرار دهند و پس از رشد و زایمان او را شیر دهد و بزرگش کنند که بچه آنها باشد. آیا اصل این عمل جایز است؟ و آیا بین این بچه و این زن و شوهر احکام فرزندى مترتب مى شود؟


پاسخ :
بطور کلى تلقیح نطفه شوهر به همسر خودش، اگر مستلزم مقدمات حرامى نباشد مانع شرعى ندارد و تمام احکام فرزندى بر او مترتب مى شود.

اما تلقیح نطفه غیر، چنانچه مستلزم مقدمات حرام باشد، از قبیل: نگاه نامحرم و حتى پزشک زن به عورت آن خانم، مسلماً جایز نیست و اگر مستلزم حرام نباشد، به اینکه تلقیح توسط خود خانم یا شوهر او انجام شود، باز برخلاف احتیاط و محل اشکال است. چون در باب نکاح و توالد و تناسل، حفظ انساب و عدم الحاق فرزند به غیر، از اهم امور شرعى است و در این جهت فرقى بین رضایت و عدم رضایت نیست و چنانچه عقیم بودن با معالجه مداوا نشود معلوم است مصلحت وى در بچه دار نشدن مى باشد و در هر حال اگر چنین کارى صورت گرفت بچه ملحق به صاحب نطفه است، و جارى شدن احکام مادرى نسبت به زنى که بچه را در رحم خود بپروراند و پس از زایمان شیر دهد مشکل است و باید از جهت محرمیت و ازدواج احتیاط شود.

​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​منبع: جامع المسائل، استفتائات آیت الله العظمی محمد فاضل لنکرانی (ره)، جلد دوم، قم: امیر العلم، 1383.